ความยินยอมในทางอาญา

ความผิดอาญา

ความผิดอาญาบางประเภท หากผู้เสียหายให้กระทำโดยบริสุทธิ์ใจ ย่อมไม่เป็นความผิด ความยินยอมในทางอาญาเป็นเหตุอ้างในการยกเว้นความรับผิด โดยหลักความยินยอม มาจากสุภาษิตโรมันที่ว่า volenti non Fit injuria หมายความว่า เมื่อให้ความยินยอมแล้ว ย่อมไม่ถือว่ามีความเสียหาย ความยินยอมมาใช้ทั้งทางแพ่งและทางอาญา ซึ่งต่างก็มีความคล้ายกัน คือ การนำความยินยอมของผู้เสียหายมาอ้าง เพื่อปฏิเสธความรับผิดที่ผู้กระทำก่อขึ้น ความยินยอมในทางอาญา คือ ความยินยอมอันบริสุทธิ์ของผู้เสียหาย เป็นเหตุให้ยกเว้นความรับผิดทางอาญา กล่าวคือการให้ความยินยอมโดยปกติแล้วไม่มีผลต่อกฎหมายอาญา เนื่องจากการกระทำความผิดย่อมเป็นส่วนได้เสียของส่วนรวม บุคคลใดบุคคลหนึ่งไม่อาจจะให้ความยินยอมได้ ความยินยอมอาจมีผลต่อการยกเว้นความรับผิดทางอาญาได้ มีดังต่อไปนี้

ความยินยอมในทางอาญา มีดังนี้

1. ความยินยอมนั้นต้องเป็นความยินยอมที่บริสุทธิ์

ความยินยอมนั้นต้องเป็นความยินยอมที่บริสุทธิ์ กล่าวคือ ความยินยอมที่เกิดจากการหลอกลวง สำคัญผิดหรือข่มขู่ด้วยประการใดๆ หรือเกิดจากการที่ผู้ให้ความยินยอมตกอยู่สภาวะจิตใจที่บกพร่องหรือไม่มีสติสัมปชัญญะในขณะนั้น หากความยินยอมเกิดจากกระทำเช่นว่านั้นหรืออยู่ในภาวะเช่นนั้น และหากไม่มีการกระทำหรือภาวะเช่นว่านั้นผู้ให้ความยินยอมจะไม่ตกลงให้ความยินยอมกระทำ ผู้กระทำจะไม่สามารถกล่าวอ้างความยินยอมเพื่อเป็นเหตุยกเว้นความรับผิดได้ ตัวอย่างหากหญิงร่วมประเวณีกับแพทย์จะทำให้หายจากโรคแพ้อากาศ หญิงจึงยินยอมร่วมประเวณีโดยเชื่อว่าจะหายจากอาการป่วย หรอคนวิกลจริตยินยอมให้มีการทำร้ายร่างกายตนในขณะที่จริตวิกล กล่าวอีกนัยหนึ่ง คือต้องไม่เกิดจากการหลอกลวง ไม่เกิดจากการสำคัญผิด ไม่เกิดจากข่มขู่ จึงจะอ้างเหตุยกเว้นความรับผิดได้

2. ความยินยอมนั้นต้องไม่ขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดี

ความยินยอมนั้นต้องไม่ขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดี กล่าวคือ ในการจะวินิจฉัยว่าการกระทำดังกล่าวจะขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดีหรือไม่นั้น ต้องพิจารณาตามความรู้สึกของบุคคลทั่วไปในขณะที่เกิดการกระทำนั้น เช่น แดงเป็นโรคร้าย แพทย์จำต้องทำการผ่าตัดขาของแดงข้างหนึ่ง ดงยินยอมให้แพทย์ทำการผ่าตัดได้ การที่แพทย์ตัดขาแดงเป็นการทำร้ายรับอันตรายสาหัส เพราะการผ่าตัดก็ถือเป็นการทำร้ายร่างกายแล้วแต่แพทย์ไม่มีความผิด เพราะความยินยอมของแดง ในกรณีดังกล่าวการกระทำของแพทย์ไม่ขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดีแต่กระทำตามหน้าที่ของแพทย์

หรือการชกต่อยเพื่อการกีฬาหากในกระทำดังกล่าวก่อให้ผู้อื่นบาดเจ็บ ในกรณีดังกล่าวการชกต่อยไม่ขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดี เนื่องจากเป็นประเพณีสืบทอดกันมายาวนาน แต่ความยินยอมที่จะยกเว้นความได้นั้น จะต้องไม่ขัดศีลธรรมอันดี ด้วยเหตุนี้ หากยอมให้มีการยิง ฟัน หรือแทง เพื่อทดสอบว่าอยู่ยงคงกระพันจริงหรือไม่ จึงไม่อาจยกเว้นความผิดให้แก่ผู้กระทำได้ เพราะเป็นที่เห็นได้ชัดว่าขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดี กรณีศึกษา นายแดง ผู้ตายซึ่งเป็นพี่ของนายขาวได้ไปของเรียนวิชาดงกระพันปืนยิงไม่ออกกับนายขาวเพราะนายแดงเห็นนายขาวทดลองยิงผู้ที่เคยไปเรียนกับนายขาวปรากฏว่าปืนไม่ลั่น เมื่อนายขาวทำการยกครูและสอนวิชาอยู่ยงคงกระพันให้นายแดงแล้ว นายแดงได้เข้าไปหยิบปืนของจำเลยมีทะเบียนถูกต้องตามกฎหมาย นายแดงขอให้นายขาวลองยิง นายขาวจะไม่ยิง แต่นายแดงขอร้องให้ทดลองยิง นายขาวกลัวว่าถ้าไม่ยิงนายแดงจะหาว่าตนไม่ได้สอนวิชาให้นายแดง นายขาวจึงเอาปืนจ่อยิงนายแดงตรงสะบักซ้ายด้านหลัง 1 นัด ปืนลั่นกระสุนถูกนายแดงล้มคว่ำลงกับเรือน และถึงแก่ความตายในคืนนั้น ดังนั้นการที่นายขาวเอาปืนจ่อยิงนายแดงที่สะบักอันเป็นสำคัญย่อมเล็งเห็นผลแห่งการกระทำนั้นได้ว่าถ้าปืนลั่นออกไป นายแดงจะต้องตาย ซึ่งนายขาวก็สำนึกในการกระทำนั้นเหมือนกัน ดังจะเห็นได้จากการที่นายแดงถามนายขาวว่า ลองได้ไหม นายขาวตอบว่าลองไม่ได้กระมัง นายขาวจึงมีความผิดฐานฆ่านายแดง แม้ว่านายแดงจะยินยอมให้นายขาวยิงก็ตามแต่ความยินยอมขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดี

3. เป็นความยินยอมที่มีอยู่จนถึงขณะกระทำการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด

เป็นความยินยอมที่มีอยู่จนถึงขณะกระทำการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด หมายความว่า ไม่ได้มีการบอกเลิกความยินยอมนั้น หากบอกเลิกแล้วผู้กระทำยังขืนกระทำต่อไปก็ไม่มีเหตุที่จะยกเว้นความผิดให้แก่ผู้กระทำได้

4. ความยินยอมอาจจะเกิดขึ้นได้ด้วยวิธีต่างๆ

ความยินยอมอาจจะเกิดขึ้นได้ด้วยวิธีต่างๆเช่นความยินยอมโดยการพูด การทำเป็นหนังสือ การแสดงพฤติกรรมที่แสดงออกว่ามีความยินยอม หรือจะยินยอมโดยปริยายก็ได้ ตัวอย่าง เช่นในการชกต่อยในกีฬาตามประเพณี คู่กรณีอาจไม่แสดงออกโดยชัดแจ้งว่าตกลงยินยอมแต่อาจแสดงออกด้วยดารยังดงชกต่อยต่อไปจนกว่าจะครบกำหนดเวลาตามกติกา หรือเดินเข้าไปในสนามเพื่อเตรียมตัวจะชกต่อยด้วย เป็นต้น

ความยินยอมในทางอาญา

ดังนั้น การที่อ้างความยินยอมในทางอาญาเพื่อยกเว้นความผิด ไม่ใช่ไม่เป็นความผิดแต่เป็นความผิดแต่ยกเว้นความรับผิด ต้องเป็นความยินยอมโดยบริสุทธิ์ไม่เกิดจากการหลอกลวง ไม่เกิดจากการสำคัญผิด ไม่เกิดจากข่มขู่ ไม่ขัดต่อสำนึกในศีลธรรมอันดี และเป็นความยินยอมที่มีอยู่จนถึงขณะกระทำการอันกฎหมายบัญญัติเป็นความผิด จึงจะได้รับการยกเว้นความรับผิด

อ่านบทความเพิ่มเติม คดีอาญา คลิก!

ติดต่อ ปรึกษาทนายคดีอาญาหรือ จ้างทนายคดีอาญา คลิก!

บทความกฎหมายล่าสุด