บังคับจำนองที่ดิน

จำนองที่ดิน

การให้ผู้อื่นกู้ยืมเงินนั้น ผู้ให้กู้ย่อมมีความเสี่ยงที่อาจไม่ได้รับชำระหนี้ แม้จะใช้สิทธิ์ฟ้องร้องตามกฎหมายจนสามารถชนะคดี โดยลูกหนี้มีหน้าที่ต้องชำระหนี้ตามคำพิพากษา แต่บางกรณีไม่อาจบังคับชำระหนี้ได้เนื่องจาก เพราะมีทรัพย์ไม่เพียงพอที่จะชำระคดี หรือบางกรณีก็มีเจ้าหนี้หลายราย ทรัพย์ที่มีอยู่ก็ไม่เพียงพอจะบังคับคดีให้กับทุกรายได้

เพื่อเป็นการลดความเสี่ยงของเจ้าหนี้ ในการกู้ยืมเงินนั้นเจ้าหนี้อาจเรียกหลักประกัน ไม่ว่าจะเป็นบุคคลค้ำประกัน หรือการนำทรัพย์มาค้ำประกันในรูปแบบของการจำนอง โดยทรัพย์ที่นำมาจำนองอาจเป็นของลูกหนี้เอง หรือเป็นของบุคคลอื่นใดที่ยอมเข้ามาเป็นผู้จำนองในสัญญาได้ ส่วนใหญ่แล้วทรัพย์ที่เจ้าหนี้ยอมรับจำนอง มักจะต้องมีมูลค่าสูงกว่ามูลหนี้ เพื่อให้เพียงพอต่อการบังคับชำระหนี้ได้

บังคับจำนองแต่ไม่พอชำระหนี้

กฎหมายมิได้กำหนดเรื่องมูลค่าของทรัพย์จำนองว่าจะต้องมากหรือน้อยกว่าหนี้แต่อย่างใด จึงเป็นข้อตกลงกันระหว่างเจ้าหนี้กับลูกหนี้ ผู้รับจำนองและผู้จำนองเอง เมื่อเจ้าหนี้ผู้รับจำนองมีทรัพย์จำนองเป็นหลักประกันหนี้แล้ว ย่อมมีความมั่นใจได้ในระดับหนึ่งว่าอย่างน้อยตนจะได้รับชำระหนี้จากการนำทรัพย์ขายทอดตลาด

บังคับจำนองที่ดินแต่ไม่พอชำระหนี้ มาตรา 733

ประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 733 ได้บัญญัติไว้ว่า ถ้าเอาทรัพย์จำนองหลุดและราคาทรัพย์สินนั้นมีประมาณต่ำกว่าจำนวนเงินที่ค้างชำระกันอยู่ก็ดี หรือถ้าเอาทรัพย์สินซึ่งจำนองออกขายทอดตลาดใช้หนี้ ได้เงินจำนวนสุทธิน้อยกว่าจำนวนเงินที่ค้างชำระกันอยู่นั้นก็ดี เงินยังขาดจำนวนอยู่เท่าใดลูกหนี้ไม่ต้องรับผิดในเงินนั้น

ที่เป็นเช่นนี้เพราะโดยหลักแล้วเจ้าหนี้ที่รับจำนองย่อมต้องพิจารณาแล้วว่าทรัพย์ที่นำมาจำนองเพียงพอต่อการชำระหนี้ทั้งในปัจจุบันและอนาคต การวางหลักตามมาตราข้างต้นจึงเป็นการมิให้ลูกหนี้ ผู้จำนอง ตลอดจนเจ้าหนี้รายอื่นถูกผู้รับจำนองเอาเปรียบมากจนเกินไป

แต่ทั้งนี้คู่สัญญาสามารถทำข้อตกลงที่จะไม่ใช้บังคับ หรือตกลงที่จะยินยอมในทางที่หากโจทก์บังคับชำระหนี้เอาทรัพย์จำนองออกขายทอดตลาดได้เงินไม่พอชำระหนี้โจทก์ ก็ให้บังคับเอาจากทรัพย์สินอื่นได้ด้วย โดยมิได้ขัดต่อบทบัญญัติในมาตราข้างต้น เพราะไม่ถือเป็นการขัดต่อความสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชาชน ซึ่งหากไม่มีข้อตกลงดังกล่าวแล้ว บทบังคับต่าง ๆ ในการจำนองย่อมเป็นไปตามที่บัญญัติไว้

เมื่อฟ้องร้องเป็นคดีขอให้ชำระหนี้และบังคับจำนองขึ้นมา หากเจ้าหนี้ผู้รับจำนองเป็นฝ่ายชนะคดี ศาลย่อมพิพากษาให้บังคับได้เพียงการยึดเอาทรัพย์จำนองออกขายทอดตลาดเท่านั้น โดยไม่สามารถบังคับคดีจากทรัพย์สินอื่นได้

สัญญาจำนอง

เช่นนั้นแล้วการที่จะปล่อยให้ผู้อื่นกู้ยืมเงินโดยมีการจำนองทรัพย์เพื่อค้ำประกันหนี้แล้ว หากเจ้าหนี้ประสงค์ที่จะเผื่อในการบังคับชำระหนี้จากทรัพย์สินอื่น ก็ต้องทำการตกลงกันระหว่างผู้รับจำนองและผู้จำนอง และระบุให้ชัดแจ้งในสัญญาจำนองนั้นด้วย

อ่านบทความเพิ่มเติม คดีที่ดิน คลิก!

ติดต่อ ปรึกษาทนายคดีที่ดินหรือ จ้างทนายคดีที่ดิน คลิก!

บทความกฎหมายล่าสุด