หมิ่นประมาททางอาญา

หมิ่นประมาทอาญา เป็นอย่างไร และมีกี่ประเภท

มีการถามเข้ามาทางสำนักงานมากมายเลยนะครับว่ากรณีแบบนี้ฟ้องหมิ่นประมาทได้ไหม แจ้งตำรวจได้ไหม หรือส่งภาพแคปหน้าจอที่มีการโพสต์ประจานมาแล้วถามว่าแบบหนี้มันผิดหมิ่นประมาทไหม วันนี้ผมเลยจะพาทุกคนมาเปิดความผิดฐานหมิ่นประมาทในทางอาญาว่าเป็นอย่างไร แล้วหมิ่นประมาทอาญามีกี่ประเภท

ความผิดฐานหมิ่นประมาทมีการบัญญัติไว้ในประมวลกฎหมายอาญาซึ่งจะมีอยู่ด้วยกัน 3 ประเภทครับ

1.หมิ่นประมาทผู้อื่น มาตรา 326

                  หมิ่นประมาทผู้อื่น ตามมาตรา 326 ซึ่งเป็นบททั่วไปของความผิดฐานหมิ่นประมาทครับ โดยมาตรา 326 วางหลักว่า ผู้ใดใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สาม โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้อื่นนั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ผู้นั้นกระทำความผิดฐานหมิ่นประมาท

โดยเราสามารถแบ่งองค์ประกอบความผิดได้ 4 ประการครับ

   1.1 ใส่ความคือการยืนยันข้อเท็จจริงหรือแสดงความเห็นถึงผู้อื่นไม่ว่าจะเป็นเรื่องเท็จหรือเรื่องจริงก็ผิดครับ โดยเรื่องที่ใส่ความนั้นจะต้องเป็นเรื่องในอดีตที่เกิดขึ้นมาแล้วหรือเป็นเรื่องที่กำลังเกิดในปัจจุบัน ดังนั้นถ้าเป็นเรื่องในอนาคตก็จะเป็นการทำนาย ไม่ใช่ข้อเท็จจริง ก็จะไม่ผิดครับ เนื่องจากความผิดฐานนี้จะต้องมีการทำให้เสียชื่อเสียง จึงต้องอาศัยข้อเท็จจริงเกิดขึ้นแล้วหรือกำลังเกิดนั่นเอง

   1.2 ผู้อื่น คือ ผู้เสียหายในความผิดฐานนี้ซึ่งจะเป็นบุคคลธรรมดาหรือนิติบุคคลก็ได้ แต่จะต้องมีชีวิตอยู่และสามารถเจาะจงตัวบุคคลได้ครับ

   1.3 บุคคลที่สาม คือ บุคคลที่ไม่ใช่ผู้เสียหาย หรือคิดง่ายๆ ว่าเราคุยกับอีกคนแล้วกำลังนินทาอีกคนที่ไม่ได้อยู่ด้วยนั่นเอง 

   1.4 โดยประการที่น่าจะทำให้ผู้อื่นนั้นเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่นหรือถูกเกลียดชัง ในองค์ประกอบข้อนี้จะพิจารณาจากความรู้สึกของบุคคลธรรมดาทั่วไป ซึ่งมันจะมีคำพูดอยู่ว่า “ยิ่งจริง ยิ่งหมิ่นประมาท” เพราะยิ่งข้อเท็จจริงที่เขาใส่ความเป็นความจริงเท่าไหร่ มันก็ยิ่งทำให้เขาเสียหายเท่านั้นนั่นเองครับ

2.หมิ่นประมาทคนตาย มาตรา 327

                 ในการหมิ่นประมาทคนตายนั้นองค์ประกอบก็จะมีความค้ายกันกับความผิดฐานหมิ่นประมาทผู้อื่นตามมาตรา 326 คือจะต้องมีการใส่ความต่อบุคคลที่สามเหมือนกันครับ แต่จะมีความแตกต่างที่ตัวผู้เสียหายครับ ผู้เสียหายในความผิดฐานนี้ก็คือ คนตายหรือผู้ที่ถึงแก่ความตายตามธรรมชาติ ซึ่งยังรวมถึงบุคคลที่ถือว่าตายตามกฎหมายด้วยนั่นก็คือ บุคคลที่ศาลสั่งให้เป็นคนสาบสูญครับ 

แล้วคนตายมันเสียหายได้หรอ หรือเสียชื่อเสียงได้หรือเปล่า คำตอบคือไม่ได้ครับ ดังนั้นผู้เสียหายในความผิดฐานนี้ก็คือ บุคคลที่ใกล้ชิดกับผู้ตายที่ยังมีชีวิตอยู่ เช่น บิดามารดา สามีหรือภรรยา หรือบุตร เป็นต้นครับ ถ้าการหมิ่นประมาทคนตายนั้นเป็นเหตุให้บุคคลที่ใกล้ชิดกับผู้ตายเสียชื่อเสียง ถูกดูหมิ่น หรือถูกเกลียดชัง ผู้นั้นก็จะมีความผิดฐานหมิ่นประมาทคนตายครับ

3.หมิ่นประมาทโดยการโฆษณา มาตรา 328

              ความผิดในฐานนี้องค์ประกอบความผิดเกือบทั้งหมดก็คือองค์ประกอบความผิดฐานหมิ่นประมาทผู้อื่นตามมาตรา 326 ครับ แต่จะแตกต่างในเรื่องของวิธีที่ใช้ในการใส่ความครับ โดยจะต้องเป็นการใส่ความผู้อื่นต่อบุคคลที่สามโดยการโฆษณา ด้วยเอกสาร ภาพวาด ภาพยนตร์ สิ่งบันทึกเสียง บันทึกภาพ หรือบันทึกอักษร กระทำโดยการกระจายเสียงหรือภาพ หรือโดยกระทำการป่าวประกาศด้วยวิธีอื่น

เขียนมาซะยืดยาวเลยนะครับ เอาจริงๆ ในปัจจุบันตัวอย่างที่ชัดๆ ของการหมิ่นประมาทโดยการโฆษณานี้ก็คือ การโพสต์ประจานผู้อื่นลงโซเชียลมีเดียนั่นแหละครับ ซึ่งผู้กระทำจะต้องรับโทษหนังกว่าความผิดฐานหมิ่นประมาทผู้อื่นแบบทั่วไปเพราะมันมีการเผยแพร่ไปสู่สาธารณะ คนที่รับรู้หรือบุคคลที่สามที่รับรู้เรื่องที่ใส่ความก็จะมีมากขึ้น ไม่มีการจำกัดกลุ่มบุคคล ถึงแม้โพสต์นั้นจะมีคนเห็นแค่คนเดียวหรือไม่กี่คนก็ตามก็เป็นมีความผิดแล้ว

แต่สุดท้ายแล้วนะครับ ความผิดฐานหมิ่นประมาทนี้ก็เป็นความผิดอันยอมความได้ ดังนั้นหากสามารถไกล่เกลี่ย พูดคุย หรือตกลงกันได้ก็ทำเถอะครับ เรื่องจะได้จบอย่างรวดเร็วและเป็นประโยชน์ต่อทุกฝ่าย ไม่ต้องมาเสียเงินเสียเวลาอะไรกันอีกครับ

โดยกฎหมายกำหนดโทษจำคุกไม่เกินหนึ่งเดือน หรือปรับไม่เกินหนึ่งหมื่นบาท หรือทั้งจำทั้งปรับ

อ่านบทความเพิ่มเติม คดีอาญา คลิก!

ติดต่อ ปรึกษาทนายคดีอาญาหรือ จ้างทนายคดีอาญา คลิก!

บทความกฎหมายล่าสุด