ทรัพย์สินของแผ่นดิน

ทรัพย์สินของแผ่นดินมี 2 ประเภท

สาธารณสมบัติของแผ่นดินนั้น รวมทรัพย์สินทุกชนิดของแผ่นดินซึ่งใช้เพื่อสาธารณประโยชน์ หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกัน
ทรัพย์สินของแผ่นดินมี 2 ประเภท ได้แก่ ทรัพย์สินของแผ่นดินธรรมดา กับ สาธารณสมบัติของแผ่นดิน

ทรัพย์สินของแผ่นดินมี 2 ประเภท

ทรัพย์สินของแผ่นดินธรรมดา

ทรัพย์สินของแผ่นดินธรรมดา ได้แก่ ทรัพย์สินทั้งหลายที่เป็นของรัฐ ไม่ว่าจะเป็นสังหาริมทรัพย์ หรืออสังหาริมทรัพย์ เช่นรถยนต์ ที่ดิน ตู้ โต๊ะ ของราชการ เป็นต้น นอกจากนี้ ยังหมายรวมถึงทรัพย์ที่ศาลสั่งริบตามประมวลกฎหมายอาญา ทรัพย์ที่ตกทอดแก่แผ่นดินกรณีเมื่อบุคคลใดถึงแก่ความตามโดยไม่มีทายาทโดยธรรมหรือผู้รับพินัยกรรมหรือการตั้งมูลนิธิตามพินัยกรรมและเงินที่ค้างจ่ายอยู่ในศาลหรือที่เจ้าพนักงานบังคับคดี ถ้าผู้มีสิทธิมิได้เรียกเอาภายใน 5 ปี ให้ตกเป็นของแผ่นดิน

สาธารณสมบัติของแผ่นดิน

สาธารณสมบัติของแผ่นดิน ได้แก่ ทรัพย์สินของแผ่นดินทั้งหลาย ไม่ว่าจะเป็นสังหาริมทรัพย์ หรืออสังหาริมทรัพย์ ซึ่งใช้เพื่อสาธารณประโยชน์หรือสงวนไว้เพื่อประโยชน์ร่วมกัน ทรัพย์สินซึ่งเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดินเป็นทรัพย์สินที่นอกจากจะห้ามยึดแล้ว ยังห้ามโอนกันตามกฎหมายด้วย

สาธารณสมบัติของแผ่นดิน

1. ที่ดินรกร้างว่างเปล่า และดินซึ่งมีผู้เวนคืนหรือทอดทิ้งหรือกลับมาเป็นของแผ่นดินโดยประการอื่น ตามกฎหมายที่ดิน
ที่ดินรกร้างว่างเปล่า หมายถึง ที่ดินซึ่งเอกชนยังไม่เคยมีกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองโดยชอบด้วยกฎหมายมาก่อน ถ้าที่ดินซึ่งเอกชนเคยมีกรรมสิทธิ์หรือสิทธิครอบครองมาก่อน แม้จะทอกทึ้งไปปล่อยให้รกร้างว่างเปล่าเพียงใดเป็นที่ดินรกร้างว่างเปล่า
ที่ดินซึ่งมีผู้เวนคืน หมายถึง ที่ดินที่เอกชนเป็นเจ้าของได้เวนคืนให้แก่รัฐ
ที่ดินซึ่งมีผู้ทอดทิ้ง หมายถึง ที่ดินที่เอกชนซึ่งเป็นเจ้าของทอดทิ้งไม่ทำประโยชน์ในที่ดิน
ที่ดินซึ่งกลับมาเป็นของแผ่นดินโดยประการอื่น หมายถึง ที่ดินที่กลับมาเป็นของแผ่นดินตามพระราชบัญญัติเวนคืนอสังหาริมทรัพย์ ซึ่งก็คือการบังคับเวนคืนให้กับรัฐนั่นเอง แต่มีข้อสังเกตว่ารัฐจะบังคับเวนคืนได้เพื่อกิจการอันเป็นสาธารณูปโภคหรือเพื่อประโยชน์ของรัฐในกรณีอื่นๆ เท่านั้น

2. ทรัพย์สำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน เป็นต้นว่า ที่ชายตลิ่ง ทางน้ำ ทางหลวง ทะเลสาบ
ทรัพย์สินสำหรับพลเมืองใช้ร่วมกัน หมายถึง ทรัพย์สินของแผ่นดินซึ่งประชาชนทั่วไปมีสิทธิใช้สอยร่วมกัน เป็นต้นว่า ที่ชายตลิ่ง ทางน้ำ ทางหลวง ทะเลสาบ
ที่ชายตลิ่ง หมายถึง ที่ดินที่อยู่ติดกับแม่น้ำ ลำคลอง หรือทะเล ซึ่งในฤดูน้ำตามปกติน้ำท่วมถึงทุกปี
ทางน้ำ หมายถึง แม่น้ำ ลำคลอง คู ซึ่งคนใช้สัญจรไปมาและทางน้ำอันเป็นสาธารณสมบัติ นั้นจะต้องมีสภาพเป็นทางน้ำที่พลเมืองใช้ร่วมกันด้วย
ทางหลวง หมายถึง ทางหรือถนนซึ่งจัดไว้เพื่อประโยชน์ในการจราจรสาธารณะแต่ไม่หมายถึงถนนในที่ดินของเอกชน เว้นแต่ว่าเอกชนอุทิศให้เป็นถนนสาธารณะแล้วก็ย่อมเป็นหลวง
ทรัพย์สินที่ประชาชนใช้ร่วมกันอื่นๆ อันเป็นสาธารณสมบัติของแผ่นดิน เช่น ที่ดินที่ราษฎรใช้เก็บผักหักฟืนและเป็นทำเลเลี้ยงสัตว์ร่วมกันมานับเป็นเวลา 100 ปี ที่เลี้ยงสัตว์ร่วมกัน ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ หนองน้ำประชาชนใช้จับปลาเลี้ยงร่วมกัน

3. ทรัพย์สินใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ เป็นต้นว่าป้องและโรงทหาร สำนักราชการบ้านเมือง เรือรบ อาวุธยุทธภัณฑ์
ทรัพย์สินที่ใช้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ หมายถึง ทรัพย์สินของแผ่นดินมาว่าจะเป็นอสังหาริมทรัพย์หรือสังหาริมทรัพย์ ซึ่งทางราชการสงวนไว้เพื่อประโยชน์ของแผ่นดินโดยเฉพาะ เช่น สถานที่ราชการ ที่ราชพัดดุซึ่งใช้ปลูกอาคารสถานที่ราชการ ที่ดินในเขตป่าสงวนแห่งชาติ เป็นต้น

บทความกฎหมายล่าสุด