สิทธิอาศัย

สิทธิอาศัย หมายถึง สิทธิที่จะอยู่ในโรงเรืองของผู้อื่นโดยไม่ต้องค่าเช่า

ตัวอย่างสิทธิอาศัย

การที่จำเลยอาศัยอยู่ในบ้านพิพาทตามที่โจทก์อนุญาต เป็นการอยู่โดยบุคคลสิทธิ มิใช่อยู่โดยมีสิทธิอาศัยตามกฎหมาย และเมื่อมิได้กำหนดเวลาสำหรับการให้อาศัยไว้ เมื่อโจทก์ไม่ประสงค์ให้จำเลยอาศัยอยู่ในบ้านเมื่อใด จำเลยก็ต้องออกจากบ้านพิพาทไปทันทีโดยไม่จำต้องบอกกล่าวล่วงหน้า

การได้มาซึ่งสิทธิอาศัย เห็นว่าสิทธิอาศัยเกิดขึ้นได้โดยนิติกรรมเท่านั้น เช่น กรณีการได้มาสิทธิอาศัยโดยการรับมรดกทางพินัยกรรม ถือว่าการได้มาซึ่งสิทธิอาศัยอันเป็นทรัพยสิทธิเกี่ยวกับอสังหาริมทรัพย์โดยพินัยกรรมนั้น เป็นการได้มาโดยนิติกรรม

การก่อตั้งสิทธิอาศัยต้องทำเป็นหนังสือและจดทะเบียนกับพนักงานเจ้าหน้าที่ จึงจะบังคับกันได้ในฐานะทรัพยสิทธิ แต่ถ้าไม่ได้จดทะเบียนก็บังคับได้ฐานะบุคคลสิทธิ

ตัวอย่างของสิทธิอาศัย

ตัวอย่าง

โจทก์ทำหนังสือตกลงยอมให้จำเลยอาศัยอยู่ในบ้านพิพาทจนตลอดชีวิตของจำเลย แม้จะมิได้จดทะเบียนการได้มาซึ่งสิทธิอาศัยนั้นกับพนักงานเจ้าหน้าที่ อันเป็นเหตุให้สิทธินั้นไม่บริบูรณ์เป็นทรัพย์สิทธิแต่จำเลยก็ยกเอาสิทธิที่มีอยู่ตามเอกสารนั้นขึ้นยันโจทก์ผู้เป็นคู่สัญญาได้ในฐานะเป็นบุคคลสิทธิโจทก์ไม่มีสิทธิบอกเลิกสัญญาขับไล่จำเลยก่อนกำหนดดังกล่าว

สิทธิอาศัย นั้นจะก่อขึ้นให้มีกำหนดเวลาหรือไม่มีกำหนดเวลาหรือตลอดชีวิตของผู้อาศัยก็ได้ ถ้ามีกำหนดเวลาต้องไม่เกิน 30 ปี

สิทธิอาศัยเป็นสิทธิเฉพาะตัวจึงโอนกันไม่ได้ ดังนั้น แม้ผู้อาศัยตามในขณะที่ยัง ไม่ครบกำหนดเวลาอาศัยที่ตกลงกันไว้ สิทธิอาศัยก็สิ้นไปไม่อาจโอนทางมรดก

สิทธิอาศัยนั้นถ้ามิได้จำกัดไว้แจ้งว่าให้เพื่อประโยชน์แก่ผู้อาศัยเฉพาะตัว บุคคลในครอบครัวและในครัวเรือนของผู้อาศัยจะอยู่ด้วยก็ได้

บุคคลในครอบครัว หมายความถึงผู้ที่มีความสันพันธ์ต่อกันในทางสมรสและสืบสายโลหิต คือลูก เมีย พี่ น้อง พ่อ แม่ ส่วนบุคคลในครัวเรือนหมายถึงบุคคล เช่น สาวใช้ คนใช้ในบ้าน แม่ครัวหรือพี่เลี้ยง แม่นมของลูก

ในกรณีถ้าไม่ได้ตกลงกันไว้เป็นอย่างอื่น ผู้ทรงสิทธิอาศัยมีสิทธิเก็บเอาดอกผลธรรมดาหรือดอกผลแห่งที่ดินมาใช้ได้ในครัวเรือน แต่จะเอาโรงเรือนไปให้เช่าหรือเอาดอกผลธรรมดาไปขายไม่ได้อันเป็นข้อแตกต่างจากสิทธิเก็บกิน

สิทธิอาศัย ซ่อมแซมบ้าน

ตัวอย่าง

ผู้อาศัยในโรงเรือนซ่อนแซมบ้านเพื่อความสะดวกสบายของตน สิ่งที่ทำขึ้นเป็นส่วนควบตกแก่เจ้าของ เมื่อถูกเรียกบ้านคืนจะเรียกค่าทดแทนไม่ได้

กรณี เมื่อสิทธิอาศัยสิ้นลง ผู้อาศัยต้องส่งทรัพย์สินคืนแก่ผู้ให้อาศัย
การส่งมอบคืนทรัพย์สินแก่ผู้ให้อาศัยกฎหมายไม่ได้บัญญัติให้ส่งคืนในสภาพเดิมขณะที่รับมาจึงส่งตามสภาพที่เป็นอยู่

อ่านบทความเพิ่มเติม คดีที่ดิน คลิก!

ติดต่อ ปรึกษาทนายคดีที่ดินหรือ จ้างทนายคดีที่ดิน คลิก!

บทความกฎหมายล่าสุด